MẬT VỤ ANTHROPOID
(Tổng hợp) - Ngày 4-6 tới, người dân Cộng hòa Czech sẽ kỷ niệm 70 năm vụ ám sát Reinhard Heydrich, một trong những nhân vật cao cấp nhất của Đức Quốc xã. Heydrich là tổng chỉ huy lực lượng an ninh của Đức Quốc xã và “kiến trúc sư” hàng đầu của “Giải pháp Cuối cùng” – kế hoạch diệt chủng người Do Thái toàn Châu Âu trong Thế Chiến II.
Tháng 12/1941, khi Czech bị quân Đức Quốc xã chiếm đóng. Một binh lính người Czech tên Jan Kubiš cùng đồng đội nhận nhiệm vụ bí mật nhảy dù vào vùng đất quê hương, dùng mưu trí và vũ khí ít ỏi để tìm cách ám sát viên tướng viên tướng Phát xít Reinhard Heydrich, tư lệnh cao cấp thứ ba dưới quyền Hitler và cũng là nhà lãnh đạo Đức Quốc xã ở Tiệp Khắc. Sự thành công của nhiệm vụ này đã thay đổi lịch sử cả châu Âu. Một nửa quốc gia Cộng hòa Czech có thể không có mặt hiện tại ngày hôm nay, bởi theo dự tính thì Heydrich đã lên kế hoạch tàn sát khủng khiếp đối với Cộng hòa Czech. Vào tháng 1 năm đó, Heydrich đã chủ trì Hội nghị Wannsee khét tiếng, trong đó đặt ra kế hoạch giết chết 11 triệu người Do Thái ở Châu Âu. Sau đó theo kế hoạch của Heydrich, người Slavs sẽ là đối tượng tiếp theo bị giết hại.
Ngày 27-5-1942, chiếc limousine mui trần chở Heydrich chạy chầm chậm trên đường phố ở Prague, Gabcik được trang bị một khẩu súng máy Sten đã nhảy ra trước xe và bóp cò. Tuy nhiên, âm mưu gần như hỏng khi khẩu súng bị kẹt đạn. Heydrich ra lệnh cho lái xe dừng lại, và rút súng lục bắn trả. Kubis ném một quả lựu đạn vào chiếc xe, và chạy trốn. Mặc dù bị trọng thương và bị sốc, Heydrich vẫn đuổi theo những kẻ tấn công mình vài mét trước khi quay trở lại xe và gục ngã. Ban đầu có vẻ như nỗ lực giết Heydrich thất bại, nhưng sau đó Heydrich chết trong Bệnh viện Bulovka ở Prague 8 ngày sau đó do bị nhiễm trùng máu.
Hitler coi cái chết Heydrich là một tổn thất đặc biệt nghiêm trọng, mất mát sánh ngang với cả 1 quân đoàn, dù trong thâm tâm Hitler rất tức giận với “sự ngu dốt” của Heydrich, khi cho rằng việc Heydrich từ chối có vệ sĩ đi cùng hoặc mặc áo chống đạn cho chiếc xe của mình là “ngu ngốc”.
Để trả thù, lực lượng an ninh SS đã vây bắt hàng nghìn công dân Séc và thực hiện một cuộc trả đũa khủng khiếp. Vụ ám sát Heydrich là vụ ám sát thành công duy nhất một quan chức cấp cao nhất của Đức Quốc xã trong Chiến tranh thế giới thứ hai.